Syr Alan Bates, Noel Thomas a Manon Steffan Ros ymhlith y deg unigolyn a anrhydeddir gan Brifysgol ��ϲʹ��

Bydd Prifysgol ��ϲʹ�� yn dyfarnu graddau er anrhydedd yn yr haf eleni i ddeg unigolyn ym maes gwasanaeth cyhoeddus, llenyddiaeth, cerddoriaeth, gwyddoniaeth a chwaraeon am eu cyfraniad at fywyd cyhoeddus.

Cynhelir y seremonïau graddio, un o uchafbwyntiau’r flwyddyn academaidd i fyfyrwyr, eu teuluoedd a staff y brifysgol, yn Neuadd Prichard-Jones, neuadd hanesyddol y brifysgol, o ddydd Llun 8 tan ddydd Gwener 12 Gorffennaf, pan fydd y brifysgol hefyd yn dathlu 140 o flynyddoedd ers ei sefydlu.

Dyfernir graddau er anrhydedd i Syr Alan Bates, cyn is-bostfeistr o Landudno sydd wedi ymgyrchu dros gyfiawnder i is-bostfeistri ers dau ddegawd, a Noel Thomas, cyn is-bostfeistr o’r Gaerwen, Ynys Môn. Cafwyd Mr Thomas yn euog ar gam o gyfrifyddu anwir ar ôl i system gyfrifiadurol Horizon fethu. Apeliodd yn llwyddiannus yn erbyn ei euogfarn ac ers hynny mae wedi adrodd ei hanes gan ei fod 'eisiau i eraill sydd wedi dioddef ddod ymlaen a sicrhau cyfiawnder'.

Hefyd yn derbyn graddau er anrhydedd mae Manon Steffan Ros, Linda Gittins, Joan Edwards, Mark Williams, Dr Susan Chomba, yr Athro E Wynne Jones, yr Athro John Philip Sumpter a Carl Foulkes.

Dyma fanylion llawn yr anrhydeddau a ddyfernir gan Brifysgol ��ϲʹ�� yn ystod seremonïau graddio’r haf yn 2024:

Syr Alan Bates

Cyn Is-bostfeistr - am Wasanaeth Cyhoeddus Doethur er anrhydedd yn y Gyfraith (Hon LLD)

Er ei fod yn arwr annhebygol, mae Syr Alan Bates, cyn is-bostfeistr o Landudno, wedi ymroi dau ddegawd i eiriol dros gyfiawnder a chlirio enwau rheolwyr Swyddfa’r Post a ddioddefodd yn sgil yr hyn a ystyrir yr achos mwyaf o gamweinyddu cyfiawnder yn hanes y Deyrnas Unedig.

Sefydlodd Syr Alan y Gynghrair Gyfiawnder i Is-bostfeistri yn 2009, gan chwarae rhan flaenllaw yn y frwydr gyfreithiol i geisio cyfiawnder i'r rhai a gyhuddwyd ar gam a sicrhau iawndal iddynt.

Gyda phump arall o’r Gynghrair Gyfiawnder, aeth â Swyddfa'r Post i'r llys ar ran 555 o hawlwyr.

Llun pen ac ysgwyddau o Syr Alan Bates — Syr Alan Bates

Noel Thomas

Cyn Is-bostfeistr - am Wasanaeth Cyhoeddus��Doethur er anrhydedd yn y Gyfraith (Hon LLD)

Cafodd Noel Thomas, cyn is-bostfeistr o Ynys Môn, gydnabyddiaeth am ei ran arwyddocaol yn yr ymgyrch yn erbyn yr achos o gamweinyddu cyfiawnder sylweddol yn y Deyrnas Unedig a elwir yn sgandal Horizon.

Bu’n rhan o frwydr gyfreithiol hirfaith, ac yn ymgyrchu ochr yn ochr ag eraill i glirio enwau is-bostfeistri a wynebodd euogfarnau troseddol oherwydd meddalwedd cyfrifo diffygiol. Mae ei ymrwymiad i geisio cyfiawnder i’r rhai a ddioddefodd yn sgil y sgandal yn enghraifft o’i wytnwch ac o ba mor benderfynol yr oedd i ddatgelu’r gwir.

Llun pen ac ysgwyddau o Noel Thomas — Noel Thomas

Manon Steffan Ros

Awdur - am ei chyfraniad at y Gymraeg a Diwylliant, Cerddoriaeth a’r Celfyddydau yng Nghymru��Doethur er anrhydedd mewn Llenyddiaeth (Hon D.Litt)��

Mae Manon Steffan Ros yn nofelydd, dramodydd, sgriptwraig, a cherddor amlwg o Gymru sy’n chwarae rhan arwyddocaol ym myd llenyddol yr iaith Gymraeg. Y llynedd, dyfarnwyd Medal Yoto Carnegie i Manon am ei nofel 'The Blue Book of Nebo', cyfieithiad gan Manon o'i nofel, Llyfr Glas Nebo, a enillodd Fedal Ryddiaith Eisteddfod Genedlaethol 2018 a thair gwobr Llyfr y Flwyddyn.

��

Llun pen ac ysgwyddau o Manon Steffan Ros — Manon Steffan Ros

Linda Gittins MBE

Cerddor a chyfansoddwr – am ei chyfraniad at y Gymraeg a Diwylliant, Cerddoriaeth a’r Celfyddydau yng Nghymru��Doethur er anrhydedd mewn Cerddoriaeth (Hon DMus)

Mae Linda Gittins MBE, yn gyn-fyfyrwraig o Brifysgol ��ϲʹ�� a gydsefydlodd Gwmni Theatr Maldwyn ym 1981. Mae’n enwog am gynhyrchu rhai o sioeau theatr gorau a mwyaf eiconig Cymru. Gan gydweithio gyda Penri Roberts a'r diweddar Derec Williams, mae hi wedi ysgrifennu a chynhyrchu sawl sioe lwyfan. Wrth wneud hynny, mae hi wedi cefnogi a dylanwadu ar yrfaoedd llawer o bobl ifanc ac mae ei cherddoriaeth yn gyfarwydd i sawl cenhedlaeth.

Llun pen ac ysgwyddau o Linda Gittins MBE — Linda Gittins MBE

Joan Edwards OBE

Biolegydd y Môr - am Ysgoloriaeth ac Arloesi Eithriadol��Doethur er anrhydedd mewn Gwyddoniaeth (Hon DSci)

Mae’r gyn-fyfyrwraig Joan Edwards, Pennaeth Moroedd Byw yn yr Ymddiriedolaethau Natur, wedi treulio dros 30 mlynedd yn ymgyrchu, yn hysbysu ac yn dylanwadu y tu ôl i’r llenni i warchod amrywiaeth bywyd y môr o amgylch ein glannau. Mae ganddi wybodaeth sylweddol am fioamrywiaeth, ecosystemau a diwydiannau’r môr. Yn yr ymddiriedolaethau, hi sy’n gyfrifol am y polisi cenedlaethol ar gadwraeth y môr.

Llun pen ac ysgwyddau o Joan Edwards — Joan Edwards OBE

Mark Williams PLY

Cyn Nofiwr Paralympaidd – am Fusnes ac Entrepreneuriaeth��Doethur er anrhydedd mewn Gweinyddiaeth Busnes (Hon DBA)

Bu i’r cyn nofiwr paralympaidd ac enillydd medal Mark Williams droi syniad am gloriau coesau prosthetig lliwgar yn fusnes arloesol. Gyda’i wraig Rachael, sefydlodd LIMB-art, cwmni sy'n meithrin balchder pobl yn eu haelodau prosthetig. Mae llawer o gwsmeriaid wedi nodi newid cadarnhaol yn eu hagwedd a'u hyder wrth wisgo eu coesau prosthetig. Mae LIMB-art wedi derbyn sawl clod, gan gynnwys y wobr fawreddog King’s Award for Enterprise.

Llun pen ac ysgwyddau o Mark Williams PLY — Mark Williams PLY

Dr Susan Chomba

Cyfarwyddwr, Vital Landscapes, Affrica am Wasanaeth Cyhoeddus��Doethur er anrhydedd mewn Gwyddoniaeth (Hon DSci)

Mae’r gyn-fyfyrwraig Dr Susan Chomba, un o’r graddedigion Meistr Ewropeaidd cyntaf erioed i raddio mewn Coedwigaeth Drofannol Gynaliadwy, bellach yn llysgennad byd-eang o fri ar gyfer y Race to Zero a’r Race to Resilience o dan Uwch Hyrwyddwyr y Cenhedloedd Unedig ar gyfer Gweithredu ar yr Hinsawdd. Cafodd ei henwi’n un o ‘16 Women Restoring the Earth’ y Global Landscapes Forum yn 2021 ac ymddangosodd ar restr y BBC o 100 o ferched ysbrydoledig a dylanwadol y byd yn 2023.

Llun pen ac ysgwyddau o Susan Chomba — Dr Susan Chomba

Yr Athro E Wynne Jones OBE

Cyn Brifathro a Phrif Weithredwr Coleg Prifysgol Harper Adams - am Wasanaethau i Addysg��Doethur er anrhydedd mewn Gwyddoniaeth (Hon DSci)

Magwyd yr Athro Wynne Jones ar ei fferm deuluol ger Bae Colwyn gan raddio mewn Amaethyddiaeth o Brifysgol ��ϲʹ�� ym 1970. Daeth maes o law yn Bennaeth a Phrif Weithredwr Coleg Prifysgol Harper Adams, lle bu’n arwain y gwaith o sicrhau statws prifysgol a phwerau dyfarnu graddau ymchwil i’r sefydliad yn 2006.

Dyfarnwyd OBE i’r Athro Jones yn 2009 am ei wasanaethau i amaethyddiaeth mewn addysg uwch. Mae hefyd wedi derbyn sawl gwobr am ei gyfraniadau at y diwydiannau amgylcheddol a thir, gan gynnwys Gwobr Cyflawniad Oes LANTRA CYMRU yn 2019�� Oherwydd ei arweinyddiaeth ddylanwadol, cafodd hefyd swydd cadeirydd Cymdeithas Amaethyddol Frenhinol Cymru, gan nodi carreg filltir arwyddocaol yn hanes Sioe Frenhinol Cymru.

Llun pen ac ysgwyddau o E Wynne Jones OBE — Yr Athro E Wynne Jones OBE

Yr Athro John Phillip Sumpter OBE

Ecotocsicolegydd, Prifysgol Brunel - am Wasanaethau i Addysg��Doethur er anrhydedd mewn Gwyddoniaeth (Hon DSci)

Ar ôl ennill ei PhD mewn Sŵoleg Forol o Brifysgol ��ϲʹ��, aeth yr Athro John Philip Sumpter rhagddo i fod yn ecotocsicolegydd o fri ac yn arweinydd byd-eang yn ei faes. Dechreuodd ei daith ddylanwadol ddiwedd y 1970au pan ymchwiliodd i ffenomen pysgod 'rhyngrywiol' yn Afon Lea, gan eu cysylltu â llygredd cemegol o ffynonellau diwydiannol, plastig, fferyllol a chosmetig. Arweiniodd hyn at ymchwil helaeth ar lygredd cemegol cymysg, gan gynnwys amrywiaeth eang o sylweddau mewn afonydd. Cododd hyn ymwybyddiaeth y cyhoedd o lygredd amgylcheddol.

Llun pen ac ysgwyddau o'r Athro John Phillip Sumpter OBE — Yr Athro John Philip Sumpter OBE

Carl Foulkes QPM

Cyn Brif Gwnstabl, Heddlu Gogledd Cymru - am Wasanaeth Cyhoeddus��Doethur er anrhydedd mewn Gwyddoniaeth (Hon DSci)

Carl Foulkes oedd Prif Gwnstabl Heddlu Gogledd Cymru rhwng 2018 a 2022 ac arweinydd plismona cenedlaethol Cymru yn ystod Covid. Bu ei gefnogaeth i’r bartneriaeth rhwng yr heddlu a Phrifysgol ��ϲʹ�� wrth sefydlu'r graddau ymarfer plismona proffesiynol yn amhrisiadwy. Ef oedd deiliad portffolio cydraddoldeb, amrywiaeth a chynhwysiant Cyngor Cenedlaethol Prif Swyddogion yr Heddlu ac mae ei ymrwymiad i’r gwerthoedd hynny’n cyd-fynd yn llwyr ag ymrwymiad y brifysgol.

Llun pen ac ysgwyddau o Carl Foulkes — Carl Foulkes

Mae’r seremonïau graddio yn gyfle i ddod ynghyd i ddathlu llwyddiant pob un o fyfyrwyr ��ϲʹ��. Yn ogystal â dathlu llwyddiant pob myfyriwr sy’n graddio, mae dyfarnu Graddau Er Anrhydedd yn ein galluogi i ddangos ein gwerthfawrogiad o gyfraniad unigolion at wasanaethau cyhoeddus, at lenyddiaeth a cherddoriaeth, at fusnes, chwaraeon neu wyddoniaeth. Gall straeon ein myfyrwyr, a straeon yr unigolion sy’n cael eu anrhydeddu eleni, ein hysbrydoli ni i gyd.

��ϲʹ��

Chwilio