Ïã¸ÛÁùºÏ²Ê¹ÒÅÆ×ÊÁÏ

Mae'r un ymrwymiad, wrth ymchwil a'r safonau academaidd uchaf, i'w weld yn y cyfnod diweddar gyda chyfraniad gorchestol i lwyddiantÌýGeiriadur yr Academi, sef y geiriadur Saesneg-Cymraeg helaethaf erioed.

John Morris-Jones oedd y cyntaf i’w benodi’n Athro’r Gymraeg ym Mangor, a hynny yn 1895. Roedd Syr John yn un o'n hysgolheigion pwysicaf a a hefyd yn fardd llwyddiannus. Un o'i fyfyrwyr enwocaf ddechrau'r ugeinfed ganrif oedd Kate Roberts, awdures a orseddwyd yn 'Frenhines ein Llên'.

Gwnaeth Ifor Williams, golygydd Canu Aneirin, Canu Taliesin, Canu Llywarch Hen a Phedair Keinc y Mabinogi, a Thomas Parry, golygydd Gwaith Dafydd ap Gwilym, gyfraniad aruthrol i astudio’r Gymraeg, yn iaith a llenyddiaeth. Gwelir yr un ymrwymiad mewn ymchwil a safonau academaidd yn y blynyddoedd diwethaf yng nghyfraniad Dafydd Glyn Jones i lwyddiant y geiriadur Saesneg-Cymraeg mwyaf cynhwysfawr erioed, sef Geiriadur yr Academi.

Mae'r ffaith fod awduron creadigol fel R. Williams Parry a John Gwilym Jones yn gyn-aelodau o staff yr Ysgol, a Jason Walford Davies, Jerry Hunter, Angharad Price a Gerwyn Wiliams ymhlith ei staff presennol yn arwydd clir o ddau beth sydd wedi cerdded law-yn-llaw yn ei hanes o'r cychwyn cyntaf: ymrwymiad i'r Gymraeg fel disgyblaeth academaidd solat ac fel cyfrwng creadigol byw.

Mae Jason Walford Davies a Gerwyn Wiliams yn Brifeirdd coronog, ac mae Angharad Price a Jerry Hunter ill dau wedi ennill y Fedal Ryddiaith yn ogystal â gwobr Llyfr y Flwyddyn. Yma ym Mangor hefyd y mae Peredur Lynch, y bardd caeth a'r beirniad Eisteddfodol adnabyddus.

(0:00:00 - 0:01: 00) [DIGRIFIAD GWELEDOL] Sgrin ddu a'r teitl "Gradd yn y Gymraeg, Prifysgol Ïã¸ÛÁùºÏ²Ê¹ÒÅÆ×ÊÁÏ"

(0:01:05 -Ìý0:05:09) [Siaradwr 1:Ìý Arwel Gruffydd, Cyfarwyddwr Artistig Theatr Cymdeithasol Cymru] Dwi yn cofio pan o ni yn fyfyriwr yn
yr adran Gymraeg ym Mangor. Yn ystod

(0:05:09 -Ìý0:09:17) un o'r darlithoedd, y darlithydd yn dweud wrthon ni griw o fyfyrwyr a

(0:09:17 - 0:13:26)ÌýDafydd Glyn Jones oedd a darlithydd. "Mi fyddwch chi ar ôl gadael y coleg

(0:13:26 - 0:17:21) yn ffeindio eich hunain mewn rôl arweiniol yn y bywyd diwylliannol

(0:17:21 -Ìý0:22:16) Gymraeg a thrwy hynny i bob pwrpas mewn sefyllfa i ddylanwadu ar gwrs yr iaith."

(0:22:16 -Ìý0:27:17 )ÌýWel roedd hyn yn dipyn o sioc i ni i glywed ar y pryd,

(0:28:06 -Ìý0:34:06)Ìýond yn rhyfedd ddigon a ac ar ryw ffurf neu gilydd yn sicr yn yn

(0:28.24 - 0:34.24) ond yn rhyfedd ddigon a ac ar ryw ffurf neu gilydd yn sicr yn yn

(0:34.24 - 0:37.57) achos i a dwi mwyn yma hefyd yn achos fy nghyd fyfyrwyr ar y pryd,

(0:38.77 - 0:43.37) mi ddoth y broffwydoliaeth yn wir.

(0:43.37 - 0:49.24) [Siaradwr 2: Ffion Dafis, Actor Cyfarwyddwr, Awdur] Reit gradd yn y Gymraeg ym Mangor, ond peidiwch â meddwl na dim ond y Mabinogi, hen farddoniaeth a

(0:49.24 - 0:52.51) gramadeg buasech chi yn astudio. Er bod rheina yn grêt hefyd,

(0:52.99 - 0:58.07) Mae 'na fyrdd o fodiwlau yn yr adran o ysgrifennu creadigol i

(0:58.09 -01:01.05) Gymraeg proffesiynol. Fasa yn agor gymaint o ddrysau

(1:01.05 -1:05.23) i chi i gael swydd mewn unrhyw sector yma yng Nghymru.

(1:05.23 - 1:08.77) [Siaradwr 3: Liam Evans, Uwch-Ohebydd, BBC Cymru] Helo Liam dwi, un o ohebwyr BBC Cymru ac yn gyn-fyfyriwr Adran Gymraeg ym

(1:08.77 - 1:12.85) Mhrifysgol Ïã¸ÛÁùºÏ²Ê¹ÒÅÆ×ÊÁÏ. [Siaradwr 4: Y Prifardd Guto Dafydd, Uwch Swyddog Cydymffurfio Comisiynydd y Gymraeg] Guto Dafydd dwi,Ìý dwi yn Uwch Swyddog Cydymffurfio

(1:12.85 - 1:16.60) efo Comisiynydd y Gymraeg. [Siarwdwr 5: Llio Gwynfor, Cydlynydd Marchnata Canolfan Pontio] Fy enw i ydi Llio Gwynfor a dwi'n

(1:16.60 - 1:17.10)Ìý gweithio fel Cydlynydd Marchnata i Ganolfan Celfyddydau Pontio.

(1:17.10 - 1:25.12) [Siaradwr 6: Mair Rowlands, Prif Weithredwr Undeb Myfyrwyr Prifysgol Ïã¸ÛÁùºÏ²Ê¹ÒÅÆ×ÊÁÏ] Helo, Mair dwi a wnes i dreulio tair mlynedd yn astudio Cymraeg ym Mhrifysgol Ïã¸ÛÁùºÏ²Ê¹ÒÅÆ×ÊÁÏ.

(1:25.54 - 1:28.96) [Siaradwr 7: Carys Tudor, Swyddog Marchnata Theatr Genedlaethol Cymru] Fy enw i Carys Tudor, a dwi'n gweithio fel Swyddog Marchnata

(1:28.96 - 1:31.34) gyfer Theatr Genedlaethol Cymru.

(1:31.34 - 1:34.96) [Siaradwr 8 Siôn Elwyn Hughes, Swyddog Dysgu a Datblygu'r Gymraeg Cyngor Gwynedd] Siôn Elwyn Hughes dw'i a dw'i yn Swyddog Dysgu a Datblygu'r Gymraeg yn Nghyngor Gwynedd.

(1:35.71 - 1:40.09) [Siaradwr 9: Sioned Dafydd, Gohebydd Chwaraeon, BBC, S4C, Swans TV Live] Sioned Dafydd ydw'i a fi erbyn hyn yn gweithio yn y byd cyfryngau yn y

(1:40.09 - 1:43.78) maes chwaraeon yn bennaf. [Siaradwr 10: Megan Elias, Swyddog Prosiect i Ddysgwyr, Urdd Gobaith Cymru] Helo Megan o Hen Golwyn dwi

(1:43.78Ìý 1:47.17) a dw'i bellach yn gweithio i Urdd Gobaith Cymru fel Swyddog

(1:47.17 - 1:51.43) Prosiect i Ddysgwyr. [Siaradwr 11: Rhiannon Williams, S4C]Ìý Helo fy enw i yw Rhiannon ac ers

(1:51.43 - 1:54.76) Graddio yn y Gymraeg o Brifysgol Ïã¸ÛÁùºÏ²Ê¹ÒÅÆ×ÊÁÏ fi bellach yn

(1:54.76 - 1:58.03) gweithio i S4C ac yn rhan o'r tîm hyrwyddo rhaglenni.

(1:58.06 - 2:01.00) [Siaradwr 12: Owain Sion, Pennaeth Cynorthwyol, Ysgol Gyfun Gymraeg Glantaf] Mi ydwi erbyn hyn yn Bennaeth Cynorthwyol Yn Ysgol

(2:01.00 - 2:03.61) Gyfun Gymraeg Glantaf yng Nghaerdydd.

(2:03.91 - 2:07.75) [Siaradwr 13: Gwennan Evans, Swyddog Creadigol, BBC Radio Cymru] Helo shwmae, Gwenan Ifans ydw i. Dwi wedi bod yn gweithio i Radio

(2:07.75 - 2:11.35) Cymru ers blynyddoedd erbyn hyn ac yn Swyddog Creadigol ar hyn o

(2:11.35 - 2:14.59) bryd yn creu deunyddiau ar gyfer hyrwyddo'r orsaf.

(2:14.98 - 2:17.26) [Siaradwr 14: Caryl Bryn, Cynhyrchydd Cynnwys Digidol Hansh, Antena] Helo, Carol Bryn dw'i a mi wnes i astudio

(2:17.26 - 2:22.18) BA ac MA Ysgrifennu Creadigol yn Ysgol y Gymraeg, Prifysgol Ïã¸ÛÁùºÏ²Ê¹ÒÅÆ×ÊÁÏ,

(2:22.48 - 2:26.08) a faswn i ddim lle dwi heddiw heb yr addysg ar gyfeillgarwch.

(2:26.08 - 2:27.88) geshi yn yr ysgol honno.

(2:27.88 - 2:35.38) [Siaradwr 2] Mae o yn goleg hyfryd, mae hi'n adran gefnogol ac yn sail gadarn iawn i eich dyfodol chi.

(2:35.68 - 2:38.89) [Siaradwr 1] Dwi yn falch iawn mod i di mynd i Brifysgol Ïã¸ÛÁùºÏ²Ê¹ÒÅÆ×ÊÁÏ i astudio Cymraeg

(2:38.89 - 2:43.81) mae o wedi bod yn sail da i yrfa. Mi ges i yr sgiliau i ymchwilio

(2:43.81 - 2:47.69) ac i fynegi fy hun ar bapur. Geshi'r ddisgyblaeth i weithio

(2:47.69 - 2:51.37) yn galed a meddwl yn annibynnol yn mynd i waelod pethau,

(2:51.76 - 2:55.15) ac fe ges i hefyd ddealltwriaeth o le'r Gymraeg o fewn hanes,

(2:55.18 - 3:00.06) gwleidyddiaeth a chymdeithas Cymru. [Siaradwr 15: Euros Jones, Swyddog Gweinyddol, Undeb Amaethwyr Cymru]Ìý Ond mae Gymraeg yn allweddol yn

(3:00.07 - 3:02.68) bydd gwaith heddiw. Dwi bellach yn gweithio yn y

(3:02.68 - 3:06.19) diwydiant amaeth a mae'r Gymraeg yn rhan allweddol o'r swydd.

(3:07.18 - 3:12.16) [Siaradwr 9]Ìý Mae gradd yn y Gymraeg wedi bod yn hollol amhrisiadwy i fy ngyrfa i o ran fi wedi

(3:12.16Ìý 3:16.63) cael dwbl y cyfleoedd, yn enwedig cyfleoedd i gyflwyno a gohebu.

(3:16.63 - 3:22.66) [Siaradwr 1] Mae gradd yn y Gymraeg wedi rhoid rhyw sylfaen arbennig i mi ag yn fy

(3:22.66 - 3:28.24) nghynorthwyo i hyd heddiw ac yn rhoi'r hyder i mi rwan i wneud y swydd

(3:28.78 - 3:32.20) ydw i n ffeindio fy hun ynddi hi ar hyn o bryd.

(3:32.71 - 3:35.68) [Siaradwr 3] Mae gradd yn y Gymraeg yn cynnig gymaint o gyfleoedd ac yn cynnig

(3:35.68 - 3:38.17) llwybr gyrfa i gymaint o feysydd gwahanol.

(3:38.17 - 3:42.70) Mae'r radd yn dysgu chi sut i ymchwilio, sut i ysgrifennu, sut i fynegi'ch hun yn

(3:42.70 - 3:46.42) glir ac yn sicr heb y sgiliau hynny - faswn i heb gyrraedd lle dwi ar

(3:46.42 - 3:49.42) hyn o bryd. [Siaradwr 10] Mae gradd yn Gymraeg wedi rhoi sglein i fi allu

(3:49.42 - 3:53.32) cael swydd efo Cyllid Myfyrwyr Cymru a wedyn yr Urdd lle dw'i wedi

(3:53.32 - 3:57.46) cael cyfle i fynd i Croasia i Gynhadledd Ieithoedd Lleiafrifol yn

(3:57.46 - 4:01.63) Ewrop.Ìý [Siaradwr 6] Mae'n ddifyr a mae'r sgiliau nes i datblygu drwy astudio ar Gymraeg;

(4:01.63 - 4:06.49) meddwl yn ddadansoddol, sgwennu a mynegi fy hun yn huawdl wedi gosod

(4:06.52 - 4:11.17) sylfaen gadarn imi yn fy ngyrfa. [Siaradwr 7] Dwi wir yn credu bod gradd yn y Gymraeg

(4:11.17 - 4:16.21) wedi helpu i roi sail i i fy ngyrfa i yn y celfyddydau.

(4:16.90 - 4:20.25) [Siaradwr 13] Dw'i hefyd wedi cael cyfle i gario mlaen i ysgrifennu'n greadigol,

(4:20.26 - 4:24.49) wedi cyhoeddi nofel i oedolion, nofel i blant a dw'i ar fin cyhoeddi

(4:24.49 - 4:28.84) llyfr i blant bach hefyd a wediÌýparhau i farddoni. Oeddwn i wrth y modd

(4:28.84 - 4:32.47) ym Mhrifysgol Ïã¸ÛÁùºÏ²Ê¹ÒÅÆ×ÊÁÏ a mae'r sgiliau wnes i ddysgu yn Ysgol y

(4:32.47 - 4:35.44) Gymraeg wedi bod yn berthnasol i fi ar hyd y daith yn sicr.

(4:36.39 - 4:41.23) [Siaradwr 12] Fe wnes i wir fwynhau y cwrs gradd ym Mangor a cael

(4:41.23 - 4:44.67) dewis y darnau hynny

(4:44.67 - 4:47.22) oedd o ddiddordeb imi mewn gwirionedd.

(4:47.22 - 4:49.80) Dwi'n deffro bob dydd ac yn gwneud rhywbeth gwahanol, pethau o fewn

(4:49.84 - 4:54.01) y wasg, o fewn marchnata, sgwennu yn greadigol a golygu hefyd.

(4:54.01 - 4:59.05) Mae bob dydd yn wahanol ers gadael yr adran a diolch i'r Addysg

(4:59.08 - 5:03.46) geshi yn Adran y Gymraeg ydi hynna. [Siaradwr 3] Yn academaidd ac yn ddiwylliannol

(5:03.46 - 5:06.79) wnaeth y cwrs rhoi gymaint o gyfleoedd i mi ar posibiliadau yn

(5:06.79 - 5:13.69) ddibendraw. [Siaradwr 12] Fyswn i'n annog pawb i fynd i Fangor i wneud neu ddilyn gradd yn y

(5:13.69 - 5:19.81) Gymraeg. [Siaradwr 15] Da chi, dewisiwch yn ddoeth. Dewiswch astudio Gymraeg ym

(5:19.81 - 5:23.65) Mhrifysgol Ïã¸ÛÁùºÏ²Ê¹ÒÅÆ×ÊÁÏ. [Siaradwr 1] Yna ystyriwch da chi, radd yn y

(5:23.65 - 5:30.34) Gymraeg. Yn ddios, dyna un o r penderfyniadau callaf

(5:30.34 - 5:34.09) nes i erioed. [Siaradwr 2] Fues i yna a gefais i lot fawr o hwyl a dwi'n

(5:34.09 - 5:36.25) gwybod y bysa chithau hefyd. Ewch amdani!
Ìý